نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القران

پایان نامه
چکیده

درک اهداف و مقاصد آیات، توجه به سیاق، یعنی دقت در ماقبل و مابعد آیه و نگریستن به آهنگ کلی آیات را می طلبد.این پژوهش با عنوان«نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن»و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ملاک های سید قطب در سیاق و موارد به کارگیری آن پرداخته سپس این مبانی مورد بررسی قرار گرفته شده است.اما سوال اصلی این است که مبانی سید قطب در استفاده از سیاق چیست و در این راستا تا چه اندازه موفق بوده است؟ مبانی او در ارائه سیاق، در نظر گرفتن وحدت موضوعی، زبان تصویری و پراکندگی در نزول آیات است. با مراجعه به آثار سید قطب و بررسی نمونه هایی از آیات در تفسیر فی ظلال مشخص می گردد که او هر چند به طرز گسترده و در موارد متعدد از سیاق استفاده کرده، اما در برخی آیات که مربوط به اهل بیت پیامبر(ص) است، به مهم ترین ملاک خود در مبنای وحدت موضوعی و پراکندگی در نزول پایبند نبوده و تنها با در نظر گرفتن سیاق آیات قبل و بعد به تفسیر آیات پرداخته است و در این موارد به نتایجی مخدوش دست یافته است. این پژوهش با هدف آشنایی با دیدگاه سید قطب و نحوه تعامل وی با سیاق موجود در آیات به خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می باشد، زیرا در مواردی بین سیاق و اسباب نزول تعارض وجود دارد که در این میان اهل سنت به سیاق و شیعه به اسباب نزول نظر دارد. در این پژوهش ضمن شناساندن اهمیت سیاق و جایگاه آن در تفسیر فی ظلال به بررسی نظر سید قطب و نحوه عملکرد وی با چنین تعارضی در خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می پردازد.در این پژوهش، نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن مورد بحث قرار گرفته شده است. در فصل اول به زندگی سید قطب پرداخته شده است. در فصل دوم مهم ترین مبانی سید در ارائه سیاق مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل سوم به موارد به کارگیری سیاق در این تفسیر پرداخته می شود تا نقش و جایگاه سیاق مشخص گردد.

منابع مشابه

‌مقایسة سیاق در تفاسیر المیزان و فی ظلال القرآن

قاعدة سیاق از مهمترین قرائن متصل برای فهم صحیح آیات الهی است که به معنای دقت در آیات قبل، بعد و توجه به آهنگ کلی آیات می‌باشد و دارای شرایطی مانند وحدت موضوعی آیات، ارتباط صدوری آنها و عدم تعارض با قرائن قویتر است. بیشترین کاربرد این قاعده در قرن چهاردهم قمری می‌باشد که در آثاری نظیر المیزان اثر علامه طباطبایی و فی ظلال القرآن از سید قطب مشاهده می‌شود. علامه بیش از 2000 مرتبه ...

متن کامل

نقش سیاق در تفسیر

 نقش سیاق از زوایاى گوناگون در تفسیر با ذکر مثال مورد بررسى قرار گرفته است. سیاق، همان قرینه مقالیه یا مصداقى از آن یا نشانه درون متنى است که ترکیب صدر و ذیل کلام، شکل دهنده آن خواهد بود. نویسنده، نقش سیاق را، در تفسیر لغت، در توسعه و معناى کلمات، در تعیین معناى جمله، در ترکیب آیات، در ترتیب نزول آیات، در نقد اسباب نزول، در شناخت آیات مکى از مدنى، در نقد احادیث تفسیرى، در تعیین مرجع ضمیر، در فه...

متن کامل

نقش سیاق در تفسیر قران

مفسران گرانقدر قرآن کریم از صدر اسلام تا کنون تلاش های فراوانی برای تفسیر قرآن کریم وفهم وارائه معنای مراد خداوند تعالی از قران داشته اند. در این راه با استفاده از احادیث پیامبر گرامی اسلام (ص) ودیگر بزرگان و مراجعه به شأن نزول ها ؛ از علوم عقلی ونقلی وادبی نیز در این جهت بهره برده اند. یکی از راههای بسیار موثر ومطمئن برای رسیدن به معنای واقعی  قرآن کریم، توجه به سیاق آیات آن است. گاهی یک کلمه...

متن کامل

روش‌ها و معیارهای نقد روایت در تفسیر «فی ظلال القرآن»

روایت به عنوان یکی از منابع تفسیری همواره مورد توج مفسران قرآن بوده و در تفسیر قرآن به اشکال گوناگون از آن بهره گرفته شده است. برخی مفسران تنها به نقل روایت پرداخته و برخی دیگر به نقد و بررسی و جدا نمودن روایات صحیح از غیر آن نیز پرداخته‌اند. از میان این تفاسیر، تفسیر فی ظلال القرآن سید قطب که از تفاسیر معاصر به حساب می‌آید از جمله تفاسیری است که علاوه بر نقل روایات، به نقد و بررسی آنها نیز پرد...

متن کامل

اصول تفسیر متون مقدس در «فی ظلال القرآن»

 تبیین اصول نظرى سید قطب در "فى ظلال القرآن" و نمودار ساختن تشابه این نظریات با اصول هرمنوتیک است. نویسنده پس از رد کردن آشنایى سیّد قطب با نظریات دانشمندان غربى در زمینه هرمنوتیک و نیز استنباط این دیدگاه‌ها توسط سیّد قطب از میراث عظیم فرهنگى تفسیر و علوم قرآن؛ این دیدگاه را رهاورد "زندگى در فضاى قرآنى" و محصول اندیشه و تأمّلات ژرف و روشمند دانشمندى مسلمان دانسته است.  سید قطب معتقد است پیش فهم‌ه...

متن کامل

پیوند آیات سوره‌های قرآن در تفسیر فی ظلال

نویسنده تفسیر فی ظلال میان آیات قرآن ارتباط می‌بیند و این ارتباط را با عناوینی چون موضوع، ‌هدف، ‌جو، محور و شخصیت بیان می‌کند. یکی از عوامل ارتباط میان آیات، موضوع سوره است. سید قطب موضوعی مداری سوره‌های قرآن را باور دارد و در جای جای تفسیر خویش برخی سوره‌ها را تک موضوع و شماری را چند موضوع معرفی می‌کند. عامل دیگر پیوند آیات، غرض سوره است. نویسنده تفسیر فی ظلال هدفمندی سوره‌های قرآن را پذیراست ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023